Danas je 30. godišnjica Bitke na Brčanskoj Malti. Ovaj datum obilježava se kao početak odbrane Grada Tuzle i tog dijela Bosne i Hercegovine. Tog dana pripadnici tadašnjih novoformirane Vojske Jugoslavije i Vojske Srpske Republike Bosne i Hercegovine, koji su u kamionima natovarenim oružjem, municijom i zapaljivim materijama napuštali Tuzlu, sukobili su se sa pripadnicima tuzlanske stanice javne bezbjednosti, koji su pratili izlazak kolone iz grada.
Nakon neuspjeha bivše JNA u osvajanju Sarajeva 2. maja i brzom završetku rata, njeni vojnici su ostali blokirani u kasarnama tog grada i Tuzle. Tokom pregovora u sljedećih desetak dana tokom kojih je više od trećine Bosne i Hercegovine palo u ruke agresora postignut je dogovor između ostataka bivše JNA i bosanskohercegovačkih snaga o mirnom napuštanju kasarni u centru gradova po kontrolom vlade Republike Bosne i Hercegovine.
U skladu s tim dogovorom 92. motorizovana brigada bivše JNA je 15. maja 1992. godine počela napuštati kasarnu u smjeru Majevice. Prva kolona je izašla oko 14:30. Na raskrsnici Brčanska Malta, pripadnici odbrane Tuzle zaustavljaju kolonu da bi je pregledali. Kada je ustanovljeno da se u koloni nalazi oprema i oružje koje je bilo vlasništvo Teritorijalne odbrane, kolini je naređeno da se vrati u kasarnu. Druga kolona je bila najavljena oko 18:30.
U pregovorima lokalne vlasti sa potpukovnikom Miletom Dubajićem, komandantom brigade, postignut je kompromis da se dio oružja ostavi u kasarni. Na čelu kolone bili su ppuk. Dubajić i ljudi iz tuzlanske lokalne vlasti, a kolonu je predvodilo službeno vozilo milicije CJB-a Tuzla. U jednom trenutku, kada je posljednja trećina kolone prolazila raskrsnicu Brčanska Malta iz pravca Skojevske ulice ka Bijeljini, dolazi do vatrenog okršaja.
Prema izjavama očevidaca do sukoba je došlo kada je sa jednog vojnog vozila otvorena vatra.
Tom je prilikom došlo do zapaljenja kamiona u kojima su stradali vojnici kojima je komandovao Mile Dubajić. U bici će zbog prije svega pogotka kamiona natovarenih eksplozivom (nezakonit prevoz ljudi na eksplozivu) poginuti 34 vojnika 92. motorizovane brigade JNA i 3 pripadnika tuzlanskih policijskih snaga i zvanične Teritorijalne Odbrane Tuzle.
Veći broj vojnika, rezervista i starješina JNA koji su se tokom sukoba izvukli i sklonili u okolne stambene zgrade već sutradan su pušteni da odu sa ličnim naoružanjem; lakši ranjenici su poslije zbrinjavanja poslani na liniju razdvajanja (Slavinovići) radi predaje JNA, ali je predaja odbijena, oni vraćeni u Tuzlu i razmjenjeni kasnije, tokom jula.
Bitka na Brčanskoj Malti ključna je za odbranu Bosne i Hercegovine, jer je spriječeno da Tuzla padne u ruke JNA i srpskih paravojnih jedinica, te je zadržano oružje koje će kasnije koristiti najmnogoljudniji korpus Armije RBiH, 2. Korpus, u odbrani Bosne i Hercegovine. (vijesti.ba)
